Những lời khuyên để cân bằng một game

hongkhuong98

Cân bằng có nghĩa là điều chỉnh tất cả các số và các giá trị trong game của bạn để chúng làm việc với nhau thật hợp lý. Dưới đây là một ví dụ cho thấy điều này có nghĩa là gì và lý do tại sao nó lại rất quan trọng:

Lấy ví dụ về một chiến binh, một loại nhân vật trong game mà thường có chỉ số phòng thủ (defense) rất cao. Trong một cuộc chiến với một con quái vật, anh ấy có thể bị đánh nhiều lần mà không chết. Nhưng về mặt nhược điểm, các chiến binh thường gây sát thương (damage) ít hơn một nhân vật nào đó ví dụ như là một pháp sư. Về cơ bản, một chiến binh cần chỉ số phòng thủ cao để sống lâu hơn - nhưng anh ấy cũng cần thời gian nhiều hơn để tiêu diệt kẻ thù. Đây là bản chất về cân bằng căn bản cho một chiến binh trong game. Nếu không có sự “bù đấp qua lại” giữa sát thương và phòng thủ, các nhân vật sẽ trở nên mất cân bằng. Nếu một chiến binh có phòng thủ cao và gây ra một sát thương cao, anh ta sẽ là nhân vật bất khả chiến bại và người chơi sẽ không chơi bất kỳ lớp (class) nhân vật nào khác nữa. Nếu chiến binh này có phòng thủ thấp lại còn gây ít sát thương, người chơi sẽ chơi những lớp nhân vật khác và bỏ rơi anh ta. Hay một trường hợp khác, một nhân vật lên level nhưng các con quái vật có cùng level lại mạnh hơn hoặc yếu hơn anh ấy rất nhiều, điều này làm cho game bị khập khiển và mất cân bằng.

Bạn muốn tránh những kịch bản như thế này. Hãy cùng nhau tìm hiểu những cách cân bằng game từ kinh nghiệm của Michelle K. Martin để có thể thấy được những lợi ích trong phương pháp cân bằng game của cô ấy.

Tìm các con số phù hợp với áo giáp, sát thương, giá item và độ khó của quái vật không phải là là một điều dễ dàng. Hầu hết các game có nhiều hơn 2 giá trị mà chúng lại có ảnh hưởng đến nhau. Đây là những gì làm cho việc cân bằng là một việc làm khó khăn nhất đối với các nhà phát triển game.
Cân bằng rất quan trọng đối với bất kỳ thể loại game nào, từ game bắn súng cho đến game nhập vai thậm chí là game mô phỏng kinh doanh. Chi phí xây dựng là quá đắt đỏ vào cuối game? Các loại vũ khí được nâng cấp tạo ra quá nhiều sát thương và làm cho việc chiến đấu trở nên quá dễ dàng? Liệu người chơi có thể lên level tối đa trước khi họ gặp boss? V.v...

Có hai cách có thể trả lời những câu hỏi đó: Bằng cách chơi game của bạn - hoặc bằng cách nhìn vào bảng tính.

Cân bằng game bằng cách chơi game (Vừa chơi vừa thiết lập các con số và cân bằng)

Cân bằng có thể được thực hiện đơn giản bằng cách chơi game và điều chỉnh các con số cho đến khi bạn cảm thấy nó hợp lý. Đây là một phương pháp tốt vì bạn trực tiếp trải nghiệm trò chơi và qua đó bạn có thể test những lỗi vặt trong quá trình chơi và cân bằng. Nhưng có một số nhược điểm khi sử dụng phương pháp này.

Trước hết hãy đảm bảo bạn không ảo tưởng rằng game sẽ tự động cân bằng khi bạn chơi và điều chỉnh nó. Đơn giản vì nó sẽ không thể cân bằng khi bạn chơi nó một vài lần rồi điều chỉnh và...không chơi nữa. Bạn sẽ cần phải chơi game nhiều lần, rất, rất, rất nhiều lần. Và sao đó là chơi lại một lần nữa nếu như bạn điều chỉnh các con số của bạn. Bạn sẽ cần phải sắp xếp thời gian cho việc này trong kế hoạch phát triển của bạn. Và đây là nguyên nhân mà các vấn đề sau đây sẽ xảy ra.

Game của bạn cần phải chơi được

Vì bạn cần chơi mới có thể cân bằng cho game, nên tất cả các tính năng quan trọng của game cần phải được hoàn thành. Điều này có nghĩa là bạn phải chờ một thời gian khá lâu để game được phát triển trước khi bạn có thể bắt đầu thiết kế các con số của bạn. Nhưng nhược điểm của chờ đợi để có thể cân bằng là nó sẽ có nguy cơ bị bỏ qua hoặc không được quan tâm đầy đủ. Bởi vào thời điểm này game gần như đã hoàn thành và thời gian để cho bạn cân bằng game trở nên bức bách hơn vì tâm lý là bạn muốn phát hành ngay game của bạn, nếu không thì cũng còn những việc khác phải tập trung như trao chuốt cho sản phẩm, sửa lỗi và đẩy mạnh tiếp thị... Vì vậy, bắt đầu cân bằng cho game càng sớm càng tốt là một ý tưởng rất tốt.

Bạn cần phải nhận thấy một vấn đề trước khi bạn có thể khắc phục nó

Nếu một game được cân bằng chỉ nhờ vào cách chơi nó, bạn phải dựa vào cảm nhận để thấy phần không cân bằng trong game của bạn. Nói cách khác - bạn cần phải thấy một vấn đề trước khi bạn có thể khắc phục nó. Nhưng hầu hết các game đều có thể chơi theo nhiều cách khác nhau, với nhiều chiến lược khác nhau. Một người chơi có phong cách chơi game khác hoàn toàn với bạn có thể thấy game của bạn rất mất cân bằng, mặc dù với bạn thì các con số lại làm việc rất là ok.

Nếu bạn là người duy nhất cân bằng cho game bằng cách chơi nó, nhiều khả năng là bạn điều chỉnh cho game theo phong cách cá nhân của bạn và có thể bỏ qua những vấn đề có thể phát sinh. Vì vậy, bạn cần phải nhời đến sức mạnh của số đông. Để cân bằng bằng cho game bằng cách chơi, bạn cần phải beta testing nhiều hơn bao giờ hết để để game của bạn đến tay của nhiều người chơi nhất có thể và hy vọng là bạn sẽ nhận đươc các thông tin phản hồi có giá trị từ họ. Và mặc dù vậy nó cũng rất dễ dàng bỏ lỡ một số thứ như

Rất khó để đi đến cuối game (late game)

Không phải tất cả game đều có late game, vì vậy điều này này chỉ áp dụng đối với những game dài và phức tạp. Late game rất khó đạt được vì một số lý do. Sẽ mất một thời gian chơi nghiêm túc để đạt được điều này. Và vì nó mất quá nhiều thời gian để có thể đến được late game, bạn thường sẽ không đến được đó theo cách thông thường. Trong phát triển game, các nhà phát triển thường chỉ chơi một vài phút tại một thời điểm, để thử nghiệm một tính năng hoặc khắc phục một lỗi. Bạn không chơi hàng chục giờ liền để có thể đến được level cuối cùng và khắc phục lỗi đánh boss rồi lại test lại một lần nữa. Bạn sẽ nhảy trực tiếp đến đó bằng cách sử dụng một số loại gỡ lỗi hoặc sử dụng tính năng gian lận.

Điều này khá bình thường trong phát triển game, nhưng để thực sự cân bằng game của bạn, bạn sẽ cần phải tiếp cận boss cuối thông qua việc chơi game thông thường. Và sau đó, khi bạn nhận ra boss cuối là quá khủng khiếp, bạn sẽ phải giảm giá bán cho các loại vũ khí và áo giáp hay điều chỉnh lại chỉ số sức mạnh cho nhân vật và – bạn sẽ cần phải bắt đầu tất cả lại từ đầu thêm một lần nữa - chơi game của bạn với những con số mới. Nói ngắn gọn, số lượng thời gian bạn cần để cân bằng cho game sẽ nhanh chóng trôi đi và bạn có nguy cơ làm mất cân bằng nghiêm trọng vào late game nếu bạn thực hiện phương pháp này một mình.

Cân bằng trên giấy

Một phương pháp khác trong cân bằng một game là sử dụng toán học. Tôi gọi nó là cân bằng trên giấy - tất nhiên là thay vì dùng giấy tôi sử dụng phần mềm bảng tính như Excel và Google Docs.

Sử dụng phương pháp này bạn sẽ làm việc trực tiếp với các con số của bạn và đặt chúng vào các bảng và đồ thị để xem liệu tất cả chúng có làm việc cùng với nhau hay không. Điều này có thể cung cấp cho bạn một lượng lớn thông tin về game của bạn mà bạn sẽ không bao giờ tìm ra nếu làm theo cách khác.
Một trong những thế mạnh của cân bằng trên giấy là nó dễ dàng giúp cho bạn thấy kết quả và hậu quả khi bạn thay đổi bất kỳ giá trị nào. Trong trường hợp bạn rất “ngán” toán học, bạn sẽ hạnh phúc khi biết rằng điều này đòi hỏi rất ít kỹ năng trong toán học.

Để chứng minh cân bằng trên giấy lợi hại như thế nào, tôi sẽ đưa ra một ví dụ.

Trong ví dụ này tôi đang phát triển một game chặt chém (hack'n'slash) đơn giản. Người chơi cần phải tiêu diệt quái vật để kiếm được XP và lên level. Bây giờ chúng ta chuẩn bị các số liệu.

Bước đầu tiên là tìm một vài con số khởi đầu. Tôi quyết định người chơi cần 100 XP để lên được level đầu tiên, và mỗi con quái vật sẽ cung cấp 5 XP. Điều đó có nghĩa là người chơi phải giết 20 con quái vật để lên được một level đầu tiên, có vẻ ổn nhỉ? Hãy nhớ rằng những con số bắt đầu này không quá quan trọng bạn có thể chọn số khác nếu muốn, giờ chúng ta bắt đầu cân bằng thực sự.

Để làm cho việc lên level càng lúc càng khó khăn hơn, XP cần thiết để lên được level tiếp theo sẽ phải nhiều hơn XP cần thiết của level trước đó. Tôi quyết định là mỗi level sẽ tăng thêm 35%XP so với level trước đó.

Bây giờ tôi cần phải làm cho các con quái vật có level cao hơn sẽ cung cấp XP nhiều hơn - nếu không thì người chơi sẽ chỉ tìm và giết những con quái vật có level thấp. Một lần nữa tôi chọn một số ngẫu nhiên và quyết định là mỗi level quái vật sẽ cung cấp nhiều hơn 10% XP so với level trước đó của nó. Con số này sẽ phải thấp hơn so với 35% XP cần thiết để lên level cho nhân vật. Nếu nó tăng theo một tỉ lệ tương tự (35%), người chơi sẽ cần phải giết cùng một số lượng quái vật để lên level tiếp theo (tức là lúc nào cũng chỉ giết khoảng 20 con là lên level).

Bây giờ tôi đã có những con số này, tôi có thể đặt chúng vào trong một bảng và xem chúng làm việc như thế nào. Bảng tính ngay lập tức nói với tôi rằng tôi cần 135 XP để lên được level thứ 2. Vì mỗi con quái vật ở level đó mang lại cho tôi 6 XP, tôi cần phải giết 25 con quái vật để lên level. Nhiều hơn level trước 5 con. Tất cả mọi thứ đều có vẻ ổn, phải không?

Nhưng sau đó tôi nhận thấy rằng những con số này trở nên khá lớn ở gần cuối bảng của tôi. Để từ level 29 lên level 30, người chơi cần 446.011 XP. Ở level này, mỗi quái vật sẽ cung cấp 72 XP. Bảng tính của tôi tự động tính toán rằng tôi cần phải giết tới 6186 con quái vật. Nó cũng tính toán rằng đạt được điều này sẽ mất một thời gian bao lâu. Kết quả thật là khủng khiếp. Giả định tôi có thể giết một con quái vật trong 2 phút, và tôi chơi 8 giờ liên tục mỗi ngày (không dừng lại để ăn hoặc đi vệ sinh :D, chỉ giết và giết ) - tôi sẽ cần đến 26 ngày “vui chơi không ngừng nghỉ” để lên được một level. Một người chơi thực tế sẽ cần phải bỏ ra 4-5 tháng. Đây là một điều không thể chấp nhận được.

Và đây là thời điểm mà cân bằng trên giấy thực sự tỏa sáng. Hãy để tôi tinh chỉnh số lượng bao nhiêu XP là cần thiết cho mỗi cấp độ. Tôi đang điều chỉnh nó giảm từ 35% xuống còn 25%. Ngay lập tức những con số khác cũng được điều chỉnh. Bây giờ tôi chỉ cần giết 717 con quái vật để có thể từ level 29 lên level 30. Điều này có nghĩa là 24 giờ chơi game, hoặc 3 ngày nếu một lần chơi 8 giờ.

Bây giờ những con số đã lý hơn rất nhiều! Và tôi dễ dàng thấy điều này trong vòng 5 phút làm việc với một bảng tính. Bạn có thể tưởng tượng nó sẽ phải mất một thời gian bao lâu tôi để cân bằng điều này chỉ bằng cách chơi game?

Tôi đã chia sẻ bảng tính với mẫu dữ liệu này trên Google Docs, vì vậy bạn có thể có một cái nhìn chi tiết hơn. Đây là liên kết: Google Docs [Lưu ý: Tất cả các con số phải được làm tròn lên. Vì vậy, bạn không thể nhận được 3,5 XP, thay vào đó bạn sẽ nhận được 4 XP và cứ như vậy...]

Sự phức tạp sẽ tăng lên!

Chỉ trong trường hợp bạn chưa bị thuyết phục về sức mạnh của cân bằng trên giấy, hãy để tôi bổ sung thêm một số chi tiết. Hãy xem, một game thực sự sẽ phức tạp hơn so với ví dụ ở trên, nó còn có các số liệu khác như giá bán vũ khí, sát thương vũ khí, số lượng vàng mỗi con quái vật có thể rơi ra, máu của quái vật .v.v...

Trong game hack'n'slash, người chơi sẽ nhận nhiều XP hơn khi giết chết một con quái vật có level cao hơn. Nhưng phải làm gì để ngăn chặn người chơi level thấp giết quái vật level cao hơn? Rõ ràng, tôi cần phải làm cho điều này trở nên khó khăn hơn. Vì vậy, máu của chúng cần phải tăng lên với mỗi level.
Nhưng nếu máu của chúng được tăng lên, sẽ mất nhiều thời gian mới tiêu diệt chúng. Để chống lại điều này, các nhân vật có level cao hơn cần vũ khí tốt hơn để gây sát thương nhiều hơn trong cùng một khoảng thời gian. Vì vậy, tôi cần phải làm cho vũ khí level cao hơn sẽ gây sát thương nhiều hơn.
Sau đó, để ngăn chặn người chơi có level thấp không thể mua vũ khí level cao, tôi cần phải làm cho chúng đắt hơn. Nhưng để cho phép người chơi level cao hơn có thể mua những vũ khí này, tôi cũng cần phải làm cho quái vật level cao hơn rớt được nhiều vàng hơn.... Nhức đầu chưa
Bạn cần phải điều chỉnh tỉ lệ rớt vàng cho mỗi level quái vật như thế nào để một người chơi sẽ có đủ tiền mua một loại vũ khí mới mỗi level trước khi anh ta đạt được đủ XP từ cùng một quái vật để lên level? Bạn có thực sự muốn cân bằng điều này bằng cách chơi game? Hoặc sử dụng cân bằng trên giấy khá tiện lợi này?

Chưa phải là một hệ thống hoàn hảo

Mặc dù chúng có vẻ nhàm chán, nhưng bảng tính sẽ hiển thị cho bạn các vấn đề trong game của bạn mà bạn sẽ không bao giờ nhìn thấy ở các phương pháp khác. Tuy nó không phải là một hệ thống hoàn hảo, nhưng nó chắc chắn hiệu quả hơn là chỉ chơi game và khắc phục những vấn đề xảy ra. Nó cũng là một công cụ tuyệt vời để cân bằng các phần của game của bạn mà khó có thể đạt được thông qua việc chơi, đặc biệt là late game.
Nhưng không phải tất cả các phần của một game có thể được cân bằng trên giấy. Yếu tố hành động đòi hỏi phản xạ, thời gian và kỹ năng - ví dụ như các sự kiện thời gian nhanh sẽ được cân bằng tốt hơn bằng cách chơi thử và tìm lỗi trong quá trình chơi. Điều này đúng nếu bạn đang tạo một game như Flappy Bird.

Đồ thị và các bảng tính cũng không thể nói cho bạn biết mọi chiến thuật và các lợi thế mà người chơi của bạn chắc chắn sẽ tìm thấy khi chơi game của bạn. Đây là lý do tại sao rất nhiều game trực tuyến cần phải điều chỉnh lại việc cân bằng của họ rất thường xuyên.

Tóm lại, cân bằng một game bằng cách chơi là một sự lựa chọn không hiệu quả. Điều này chưa hẳn đúng với tất cả các loại game, nhưng cũng đủ để cho xem như đó là một quy luật. Điều này không phải là để nói rằng bạn không nên chơi game của bạn. Bạn nên. Chơi rất nhiều lần. Có thể nói, phương pháp tốt nhất là sử dụng cả hai phương pháp cân bằng. Tạo ra những bảng tính và công thức của bạn, và sau đó đặt những con số này vào để thử nghiệm bằng cách chơi game, tinh chỉnh và điều chỉnh một cách liên tục. Và nếu bạn còn rất ít thời gian để cân bằng cho game của bạn, bạn hoàn toàn có thể yên tâm rằng các bảng tính đã đảm bảo sự hợp lý cho phần late game của bạn. Bạn đang cân bằng cho game của bạn như thế nào? Hãy chia sẻ với mọi người nhé!